فشار خون بالا بیشترین عامل مرگ زودرس در بزرگسالان به شمار می‌آید. شواهد نشان می‌دهد که درمان فشار خون بالا با تغییر سبک زندگی می‌تواند شانس شما را برای زندگی طولانی‌تر افزایش دهد، حتی اگر فشار خون فقط به میزان کمی بالا باشد و درگیر فشار خون خفیف باشید، باز هم برای درمان و کنترل آن لازم است تا آگاهی کافی داشته باشید، در این مقاله هر اطلاعاتی که لازم است درباره‌ی”فشار خون خفیف” داشته باشید، آورده شده است، تا انتها با نوشدارو همراه باشید.
فشار خون چیست؟
فشار خون، نیرویی است که از طرف خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌شود. خونی که قلب آن را به داخل شریان‌ها پمپ می‌کند تا با کمک آن را به سراسر نقاط بدن برساند. فشار خون بالا اغلب قاتل خاموش نامیده می‌شود، چرا که ممکن است شما از وجود آن مطلع نباشید، اما آسیب در بدن شما وجود داشته باشد. فشار خون بر اساس مقدار و میزان خطری که برای سلامتی افراد دارد به چند دسته تقسیم می‌شود:
- فشار خون نرمال: کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلیمتر جیوه
- فشار خون خفیف: ۸۰/۱۲۰-۱۲۹ میلیمتر جیوه
- فشار خون بالا اولیه: ۸۹-۸۰/۱۳۰-۱۳۹ میلیمتر جیوه
- فشار خون بالا ثانویه: ۹۰ یا بالاتر /۱۴۰ یا بالاتر میلیمتر جیوه
- فشار خون شدید: ۱۸۰ / ۱۱۰ میلیمتر جیوه
فشار خون خفیف
بیشتر افرادی که در گروه فشار خون خفیف قرار دارند، به لحاظ ظاهری کاملا سالم هستند و از چشم، کلیه و قلب سالم برخوردار هستند. افراد مبتلا به فشار خون خفیف بیمار نیستند اما اعضای این گروه در معرض هشدار جدی قرار دارند و بیماری در آن‌ها نهفته است. در افراد مبتلا به فشار خون خفیف، خطر بروز فشار خون بالا به عنوان یک بیماری بسیار جدی تلقی می‌شود. افرادی که در این گروه قرار می گیرند، چندین برابر بیشتر نسبت به افراد دارای فشار خون طبیعی در معرض خطر ابتلا به بیماری پرفشاری خون قرار دارند و متاسفانه این افراد بیش از سایرین در معرض بیماری‌های قلبی هستند.
فشار خون اولیه
برای اکثر بزرگسالان، هیچ دلیل مشخصی برای ابتلا به فشار خون بالا وجود ندارد. این نوع فشار خون بالا، به نام فشار خون بالای اولیه شناخته می‌شود و طی سال‌های طولانی به تدریج افزایش می‌یابد، از جمله عوامل موثر در این نوع فشار خون، مسائل ژنتیکی می‌باشد.
فشارخون ثانویه
در برخی از افراد که فشار خون بالایی دارند، این فشار خون بالا ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است. این نوع فشار خون بالا، به نام فشار خون بالای ثانویه نامیده می‌شود و به طور ناگهانی بروز می‌کند و باعث فشار خون بالاتر از فشار خون اولیه می‌شود. شرایط و داروهای مختلف می‌تواند منجر به پرفشاری خون ثانویه شود، از جمله مصرف قرص‌های ضد بارداری، ضد سرماخوردگی، ضد درد و داروهای غیر قانونی، مشکلات کلیوی، تیروئیدی و نقص‌های مادرزادی عروق خونی.
قرائت نامناسب فشار خون
برخی از افراد به فشار خون بالا کاذب، سندرم روپوش سفید مبتلا می‌شوند، در واقع به فشار خون بالایی که در معاینه توسط پزشک دچار آن می‌شوید گفته می‌شود و فشارخون کاذبی است که اگر در منزل دوباره آن را ارزیابی کنید تا آن حد بالا نیست. این اندازه گیری‌ها به اشتباه می‌تواند تصویر فشار خون بالا را در مطب پزشک ارائه دهد و این بدان معناست که در نهایت ممکن است افراد داروهای غیر ضروری فشار خون را مصرف کنند. برای جبران این مسئله، افراد می‌توانند میزان فشار خون خود را در خانه اندازه بگیرند و سپس این قرائت‌ها را با اندازه گیری در مطب پزشک خود مقایسه کنند؛ برخی رفتارهایی که باعث می‌شود قرائت صحیحی داشته باشید:
- تخلیه مثانه
- نیم ساعت قبل از گرفتن فشارخون از هرگونه خوردن و آشامیدن به ویژه مصرف چای، قهوه و مواد محرک پرهیز کنید.
- سعی کنید برای جلوگیری از قرائت نادرست از حداقل نیم ساعت قبل سیگار نکشید.
- چند دقیقه آرام نشستن قبل از اندازه گیری بر روی صندلی
- محل بستن فشارسنج بر روی بازو یا مچ دست، حتما باید هم سطح قلب باشد. اگر این محل بالاتر یا پایین تر از سطح قلب باشد، فشار خون درست نشان داده نمی‌شود.
در صورت عدم درمان فشار خون بالا چه اتفاقی می‌افتد؟
فشار خون خفیف درمان نشده منجر به فشار خون بالا می‌شود که می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی از جمله:
- سکته مغزی
- حمله قلبی و بیماری‌های عروقی
- نارسایی کلیه
- عوارض دوران بارداری
- آسیب دیدگی چشم
چگونه می‌توان از فشار خون بالا جلوگیری کرد؟
اگر شما به فشار خون خفیف یا حتی فشار خون بالا مبتلا شده باشید، لازم است فشار خون خود را به طور مرتب با دستگاه اندازه گیری کنید چرا که فشار خون بالا معمولاً علائمی ندارد. بنابراین تنها راه برای فهمیدن اینکه آیا به این بیماری مبتلا هستید یا خیر، بررسی منظم فشار خون است، با داشتن یک سبک زندگی سالم می‌توان به جلوگیری از فشارخون خفیف یا فشار خون بالا کمک کنید، این یعنی:
حفظ وزن سالم
کاهش حتی مقدار کمی از وزن نیز می‌تواند کمک زیادی به جلوگیری از فشار خون بالا و درمان فشار خون بالا کند.
ورزش منظم
افرادی که از نظر جسمی فعال هستند، در مقایسه با افرادی که فعال نیستند، خطر ابتلا به فشار خون بالایی دارند. برای بهره‌مندی از فعالیت بدنی لازم نیست دونده دو ماراتن باشید. حتی انجام فعالیت‌های سبک، اگر به صورت روزانه انجام شود، می‌توانند خطر ابتلا به فشار خون شما را کاهش دهند.
کاهش مصرف نمک
کاهش مصرف نمک از افزایش فشار خون جلوگیری می‌کند. پس سعی داشته باشید که در رژیم غذایی خود نمک را به حداقل برسانید.
مصرف منیزیم
رژیم غذایی کم منیزیم ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. منیزیم در غلات سبوس دار، سبزیجات برگ سبز، آجیل، دانه‌ها و نخود فرنگی خشک و لوبیا یافت می‌شود.
مصرف کلسیم
در جمعیت‌هایی که میزان مصرف کلسیم آن‌ها پایین است، بیشتر به فشار خون بالا مبتلا می‌شوند. غذاهای لبنی مانند شیر کم چرب، ماست و پنیر منابع خوبی از کلسیم هستند. محصولات لبنی کم چرب و بدون چربی حتی از انواع پرچرب کلسیم بیشتری دارند.
مصرف پتاسیم
خوردن غذاهای غنی از پتاسیم به محافظت از افراد در برابر فشار خون کمک می‌کند. برای مصرف مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از میوه‌ها، سبزیجات، غذاهای لبنی و ماهی منابع خوبی از پتاسیم هستند.
اگر تغییر سبک زندگی باعث کاهش فشار خون نشود، چه باید کرد؟
اگر رژیم غذایی، ورزش و سایر تغییرات در سبک زندگی برای کاهش فشار خون شما موثر نباشد، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی داروهای فشار خون بالا را برای شما تجویز می‌کند. حتماً دستورالعمل‌های دوز خود را به طور دقیق دنبال کنید.
