دیابت کنترل نشده یا قند خون بالا می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات مانند آسیب عصبی و آسیب کلیوی را برای فرد بیمار ایجاد کند، اما اینها تنها عوارض جانبی دیابت نیستند. بیشتر افراد مبتلا به دیابت که سطح قند خون نامنظمی دارند نسبت به افراد بدون دیابت بیشتر در معرض مشکلات دندان و بیماری‌های لثه قرار دارند. در این مقاله توضیحات مفصلی در رابطه با “علائم دیابت در دهان” آورده‌ایم،
پس اگر شما و یا عزیزانتان درگیر بیماری مزمن دیابت هستید، این مطلب نوشدارو را از دست ندهید.
افراد مبتلا به دیابت باید به بهداشت دهان و دندان و همچنین کنترل سطح قند خون خود توجه ویژه‌ای داشته باشند.
بیماری پریودنتال
افراد مبتلا به دیابت که سطح قند خون نامنظمی دارند نسبت به افراد سالم بیشتر در معرض مشکلات دندان و بیماری‌های لثه قرار دارند چرا که بدن این افراد مقاومتش را در برابر عفونت از دست داده است.
دیابت با گذشت زمان باعث تغییر در اندازه‌ی رگ‌های خونی و کاهش جریان مواد مغذی و حذف مواد زائد از بافت‌های بدن می‌شود. این کاهش جریان خون می‌تواند لثه و استخوان‌ها را ضعیف کند که این امر آن‌ها را در معرض خطر بیشتری برای عفونت قرار می‌دهد.
دیابتی که به خوبی کنترل نمی‌شود منجر به افزایش قند خون در مایعات دهان و رشد باکتری‌ها می‌شود. از طرف دیگر، عفونت‌های ناشی از بیماری پریودنتال درمان نشده می‌تواند باعث افزایش قند خون شوند و کنترل دیابت را دشوارتر کنند.
یکی دیگر از عوامل ابتلا به این بیماری سیگار کشیدن است، فرد مبتلا به دیابت که سیگار می‌کشد در مقایسه با فردی که دیابت ندارند بیشتر در معرض بیماری‌های لثه قرار دارد.
شایع‌ترین علائم بیماری پریودنتال شامل:
- لثه‌های قرمز، متورم و زخمی
- خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- عقب نشینی لثه‌ها
- دندانهای شل شده یا جدا شده
- بوی بد دهان به صورت مداوم
- چرک بین دندان‌ها و لثه‌ها
- تغییر در تراز شدن نیش و فک
درمان پریودنتال وابسته به علائم، سن، سلامت عمومی و شدت بیماری فرد است.
بوی بد دهان:
سطح بالای گلوکز در بدن دیابتی‌ها شرایط مطلوبی را برای باکتری‌های موجود در دهان فراهم می‌کند که منجر به تجمع پلاک‌های دندانی می‌شود. اگر پلاک‌های تجمع یافته در دهان به طور موثر برداشته نشوند، پوسیدگی دندان ایجاد می‌شود و بیماری لثه نیز به دنبال آن رخ می‌دهد که باعث ایجاد هالیتوز (بوی بد دهان) نیز می‌شود.
بهترین راه برای جلوگیری از بوی بد دهان، داشتن رژیم غذایی افراد دیابتی است، اطمینان از مسواک زدن و تمیز کردن بین دندان‌ها حداقل دو بار در روز و مراجعه منظم به دندانپزشک به شما در تشخیص سریع و به موقع کمک خواهد کرد.
همچنین کنترل خوب قند خون باعث کاهش سطح گلوکز بزاق می‌شود و این امر همراه با اجتناب از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین به جلوگیری از رشد باکتری‌ها در دهان کمک می کند.
خشکی دهان
از جمله علائم دیابت در دهان، خشکی دهان است که به معنی عدم ترشح کافی بزاق یا مایع محافظ طبیعی دهان است؛ بزاق دهان به کنترل سطح باکتری‌ها و همچنین متعادل‌سازی و شستشوی اسید اطراف دندان‌ها و لثه‌ها کمک می‌کند، علاوه بر این بزاق دهان باعث شسته شدن مواد غذایی باقیمانده بر روی دندان‌ها شده و ساختار مواد معدنی موجود در دندان‌ها را تقویت می‌نماید.
از جمله علل ابتلا به خشکی دهان می‌توان به سیگار کشیدن، مصرف برخی داروها و کم آبی بدن که در نتیجهء لاغر شدن افراد دیابتی است، اشاره کرد.
یکی از علائم بارز خشکی دهان، کمبود رطوبت در دهان است،
علائم دیگر خشکی دهان عبارتند از:
- سوزش گوشه‌های دهان
- التهاب لثه
- برفک دهان
خشکی دهان اغلب نشانه‌ای از ابتلای فرد به دیابت شناسایی نشده است که می‌تواند ناراحتی‌های زیادی را برای بیمار به همراه داشته باشد.
تلخی دهان
تلخی و بوی بد دهان می‌توانند نشانه‌ای از افزایش قند خون باشد، که لازم است حتما مورد توجه قرار گیرد. دلایل اختلال در چشایی متفاوت است، اما ممکن است دلیل آن مربوط به مصرف برخی داروها و یا بهداشت ضعیف دهان باشد. شایع‌ترین علل احساس طعم فلزی در دهان مربوط به بیماری دیابت، شامل موارد زیر است:
- استفاده از متفورمین
- Parageusia
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- بیماری پریودنتال
معمولا طعم تلخ دهان که به دلیل ابتلا به دیابت ظاهر شده است، با گذشت زمان بهبود می‌یابد، اگر از داروی متفورمین استفاده می‌کنید، پس از چند هفته که بدن شما خود را با دارو تطبیق داد، طعم آزار دهنده از بین می‌رود اما اگر این اتفاق نیفتد می‌توانید به پزشک مراجعه کنید. تنظیم دوز مصرف دارو یا یافتن داروی جایگزین احتمالا مشکل را حل می‌کند.
در صورتی که طعم تلخی ناشی از حضور بیش از حد گلوکز در بزاق باشد، کنترل دیابت می‌تواند در بهبودی شما موثر باشد، همچنین اگر به دلیل رعایت نکردن بهداشت دندان دچار عفونت شدید، مراجعه به دندانپزشک و درمان عفونت می‌تواند طعم تلخی دهان را بهبود بخشد.
سندروم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان به معنی سوزش مداوم یا مکرر در دهان بدون دلیل مشخص است، این ناراحتی ممکن است بر روی زبان، لثه‌ها، لب‌ها، داخل گونه‌ها، سقف دهان یا نواحی گسترده‌ای در دهان تأثیر بگذارد.
سندروم سوزش دهان معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شود، اما با گذشت زمان می‌تواند به تدریج بدتر شود.
علائم سندروم سوزش دهان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس سوزش یا سوختن که بیشتر روی زبان تأثیر می‌گذارد، اما ممکن است بر لب، لثه، کام، گلو یا کل دهان نیز ظاهر شود.
- احساس خشکی دهان همراه با افزایش تشنگی
- تغییرات حس چشایی در دهان مانند طعم تلخ یا طعم فلز
- از دست دادن حس چشایی
- احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در دهان
سندرم سوزش دهان معمولاً هیچ تغییر جسمی قابل توجهی در زبان یا دهان ایجاد نمی کند.
زخم دهان دیابتی
زخم‌های دهان که به عنوان یک زخم کوچک در دهان شناخته می‌شوند، ضایعات کوچک و دردناکی هستند که معمولاً در دهان و یا در پایین لثه‌ها ایجاد می‌شوند و باعث می‌شود که خوردن و نوشیدن در فرد بسیار سخت شود.
برفک دهانی
برفک عفونتی است که در نتیجهء قارچ دهانی ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به دیابت به خاطر تغذیهء این قارچ از سطوح بالای قند موجود در بزاق دهان، بیشتر از سایرین به برفک دهانی مبتلا می‌شوند. علاوه بر این سیگار کشیدن و استفاده از دندانهای مصنوعی نیز می‌تواند باعث ایجاد عفونت قارچی در دهان شود.
علائم برفک دهان شامل لکه‌های سفید در دهان، قرمزی زبان و ترک خوردن پوست در گوشه لب است.
برای درمان این مشکل داروهای مختلف وجود دارد. علاوه بر این، کنترل مناسب بیماری دیابت، استفاده از رژیم غذایی افراد دیابتی، ترک سیگار و نیز خارج کردن و تمیز کردن روزانه دندانهای مصنوعی می‌تواند از ایجاد این مشکل پیشگیری کند.
