از آن‌جایی که فک هر دو حرکت لولایی و کشویی را با هم ترکیب می‌کند، یکی از پیچیده‌ترین مفاصل در بدن محسوب می‌شود؛ درد در فک می‌تواند باعث اختلال در غذا خوردن و صحبت کردن شود، در این نوشته سعی داریم به بررسی” آرتروز فک ” که یکی از آسیب‌های مهم فک است و می‌تواند بر کیفیت زندگی بسیار تاثیرگذار باشد بپردازیم. با ما همراه باشید.
آرتروز فک
آرتروز یک بیماری ناتوان کننده مزمن است، نوع متداول آرتروز دژنراتیو( اختلالى است با زوال پیشرونده و کاهش غضروف مفصلى ) است که می‌تواند بر روی هر مفصلی در بدن تاثیر بگذارد.
آرتروز فک با تخریب بافت‌های سخت و نرم اطراف مفصل فک بروز می‌کند؛ این تخریب باعث تغییر شکل و عملکرد فک می‌شود. آسیب فک ممکن است در یک طرف یا هر دو طرف فک رخ دهد. درد، التهاب و محدودیت حرکت فک از رایج‌ترین علائم آرتروز فک به شمار می‌آید. آرتروز همچنین می‌تواند باعث بروز اختلالات TMJ( آسیب به مفصل میان فک تحتانی و استخوان گیجگاهی) در فرد شود.
تشخیص به موقع آرتروز فک ممکن است به جلوگیری یا به تاخیر انداختن فساد بیشتر فک کمک کند، اقدامات محافظه کارانه معمولاً اولین خط درمانی است. اگر درد ادامه داشته باشد یا آسیب فک زیاد باشد، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
علائم آرتروز فک
شدت علائم آرتروز فک در افراد مختلف و بین مفاصل مختلف آسیب‌دیده بسیار متفاوت است، برای بعضی از افراد، علائم ممکن است خفیف باشد و هرازگاهی ظاهر شود و برای افراد دیگر می‌توانند مشکلات مداوم و شدیدتری را ایجاد کند که انجام فعالیت های روزمره را سخت و دشوار می‌کند، برخی از علائم رایج عبارتند از:
- التهاب در مفاصل فک یا اطراف آن
- محدود شدن حرکت مفصل یا قفل شدن فک
- سفتی و سختی فک در باز شدن و صدای فک یا تق تق کردن، به خصوص در صبح
- مشکل در جویدن
- درد صورت یا درد در اطراف گوش یا گردن، سردرد، درد دندان.
- ورم صورت
- گیجی سر
دلایل بروز آرتروز فک
در حین گذر طبیعی عمر، مفاصل نیز مانند سایر بخش‌های بدن در معرض آسیب قرار دارند. در بیشتر موارد، بدن خود، آسیب را ترمیم می‌کند و علائمی را بروز نمی‌دهد.
اما در آرتروز، غضروف محافظ در انتهای استخوان‌ها شکسته می‌شود که باعث درد، تورم و مشکلات در حرکت مفصل فک می‌شود و سبب تورم و قرمز شدن آن ناحیه می‌شود.
علت دقیق بروز آرتروز هنوز مشخص نیست، اما تصور می‌شود موارد مختلفی خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند، از جمله:
افزایش سن
آرتروز در هر سنی ممکن است روی دهد اما با افزایش سن احتمال بروز افزایش می‌یابد.
ژنتیک
دیده شده در افرادی که در اعضای خانواده‌شان سابقه‌ی آرتروز وجود داشته، احتمال بروز آرتروز نسبت به سایر افراد بیشتر است، گفته می‌شود که این افراد ژن آرتروز را به ارث می‌برند.
آسیب های مفصلی
آسیب‌هایی مانند ضربه‌هایی که هنگام ورزش( بوکس، تکواندو، …) یا هنگام تصادف رخ می‌دهد، می‌تواند خطر آرتروز را افزایش دهد. حتی صدماتی که سال‌ها پیش رخ داده و به ظاهر بهبود یافته‌اند مثل شکستگی فک و در رفتگی‌های فک می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
مشکلات سیستمیک
عفونت دهان و دندان، ناهنجاری مادرزادی، اختلالات رشد همگی دلایلی برای بروز مشکلات فک هستند.
شما می توانید برای شناخت بیشتر این آرتروز و انواع آرتروز های دیگر به سایت نوشدارو مراجعه نمائید.
گزینه‌های درمان آرتروز فک
درمان آرتروز فک به نوع آرتروز و شدت آن وابسته است، به طور کلی، هدف از درمان: جلوگیری از زوال بیشتر فک، مدیریت درد فک، حفظ عملکرد فک است.
بررسی‌ها درباره‌ی آرتروز فک نشان داده، که اقدامات محافظه کارانه اولیه علائم درد را تا حدود زیادی برطرف می‌کند. خصوصا اگر درد زیاد نباشد و باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره نشود. برخی از این اقدامات شامل:
مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
یکی از گزینه های درمان آرتروز فک مصرف دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی می باشد.
به آرواره خود استراحت دهید
از باز کردن زیاد فک خودداری کنید، مثل خودداری از جویدن آدامس و آواز خواندن با صدای بلند، هنگام خمیازه کشیدن زیر فک خود را بگیرید تا زیاد باز نشود، به جای غذاهای سفت و خام، غذاهای نرم و پخته که نیاز به جویدن زیاد آن‌ها نباشد را جایگزین کنید.
کمپرس یخ یا گرما درمانی
اگر احساس درد تیز دارید استفاده از کمپرس سرد می‌تواند التهاب را تسکین دهد، در حالی که اگر به صورت مبهم احساس درد می‌کنید یک حوله گرم یا بطری آب گرم می‌تواند در شل شدن عضلات فک بسیار موثر باشد.
قوز نکردن
صاف بایستید، تا عضلات گردن تکیه‌گاه خوبی داشته باشند.
فیزیوتراپی
انجام تمرینات خاص فک می‌تواند به تقویت عضلات فک و بهبود حرکت مفاصل فک کمک کند.
کاهش استرس
نیم ساعت فعالیت بدنی در هفته می‌تواند باعث ترشح هورمون نشاط در بدن و کاهش استرس شود.
تمرینات آرامش بخش
اگر هنگام استرس فک خود را محکم فشار می‌دهید یا دندان‌ها را از شدت عصبانیت به هم می‌سابید، تمرینات آرامش بخش می‌تواند کمک کند تا آرامتر شوید و تنش کمتری داشته باشید.
صحبت طولانی مدت با تلفن
قرار دادن طولانی مدت تلفن، بین شانه و عضلات گونه، فشار زیادی به گردن و مفصل فک وارد می‌کند. بهتر است در این شرایط از هندزفری کمک گرفت.
عضلات فک خود را ماساژ دهید
ماساژ دادن عضلات فک می تواند به بهبود جریان خون و تسریع بهبودی کمک کند.
در جهت درست خوابیدن
به کمر و یا به یکی از پهلو‌ها بخوابید. اگر روی شکم بخوابید به خاطر فشاری که به صورت و فک می‌آید مشکلات آرتروز فک بدتر می‌شود.
محافظ دندان استفاده کنید
اگر هنگام خواب مستعد دندان قروچه هستید، محافظ دهان می‌تواند از این امر جلوگیری کند.
بسته به علائم آرتروز فک و شدت علائم، ارائه دهنده خدمات بهداشتی نیز ممکن است تجویز متفاوتی داشته باشد که شامل:
- تحریک الکتریکی پالسی
- شل کننده های عضلانی
- مسکن‌های نسخه‌ای
- داروهای ضد افسردگی
- پمادهای موضعی
- تزریق استروئید
- طب سوزنی
- عمل جراحی
عمل جراحی
اگر درمان‌های محافظه کارانه در تسکین درد یا سایر علائم موثر نباشد، جراحی می‌تواند یک گزینه مناسب باشد.
